Wczoraj otrzymaliśmy bardzo smutną wiadomość. Nasz współpracownik, przyjaciel Anatol Sulik nie żyje. Msza pogrzebowa rozpocznie się dnia 13 kwietnia o godz. 10.00 (miejscowa 11.00) w kościele p.w. Św. Anny w Kowlu, po czym nastąpi złożenie zmarłego do grobu.

Przybył nam kolejny grób na naszym, wołyńskim szlaku pamięci
Wszystko już było jak powiada stary mędrzec Kohelet, i marność, i radość i ból, i śmierć. A mimo to zawsze stajemy w takiej sytuacji jak małe dzieci przed ścianą nie rozumiejąc skąd ona tutaj skoro jeszcze wczoraj jej tu nie było, choć widzieliśmy ją już setki razy w innych miejscach… Anatol… Kiedy otrzymuje się taką wiadomość człowiek zawsze zachowuje się tak samo, banalnie. Co? Nie? Nie wierzę. Jakbyśmy mieli jakiś ukryty gen, który każe nam jeszcze chwilę w takich sytuacjach bronić się przed śmiercią… Kiedy zadzwonił do mnie w piątkowy wieczór telefon i na ekranie wyświetliła się tożsamość dzwoniącego – Anatol / Duch Polesia – pomyślałem, że pewnie trzeba będzie znów zrobić ksero jakiegoś legionowego pamiętnika, pamiętać żeby przywieźć mu segregatory, bo porządkuje dokumenty i nigdzie już mu się nie mieszczą, no i żeby nie zapomnieć o butelce rudej żołądkowo gorzkiej, bo „wiesz Jacusiu, trzeba nam będzie pogadać co nieco”. Już nie trzeba będzie robić kserokopii, segregatory zostaną na miejscu, tylko w przypadku rudej gorzkiej się nic nie zmieni. Trzeba będzie ją zabrać. Choć to nie Anatol zadzwonił tylko jego syn Edek i nie trzeba nam będzie pakować segregatorów tylko znicze… Później dzwoniliśmy do przyjaciół i znajomych, i reagowali tak samo. Ja pierwszy. Co? Nie? Nie wierzę. Tak jak my wszyscy. Ten nieodkryty gen musi istnieć. A Anatol? Pan Bóg pozwolił mu jeszcze tego dnia pojechać na jeszcze jeden, polski cmentarz, jeszcze uporządkować kolejny grób, jeszcze dokończyć kolejną inwentaryzację… Tak zmarł jak żył.
Kiedy w jednym z ostatnich maili zżymał się na własną dolegliwość i daremny trud swojej pracy odpisałem mu: stary, przez lata tłukliście się z Leonem po wołyńskich wertepach sami, tylko we dwóch, a dzisiaj na zaplanowany w Ostrówkach biwak zadeklarowało się na wyjazd od razu blisko dwadzieścia osób… W 2007 roku jechaliśmy do Kostiuchnówki na wakacyjny obóz w piętnaście osób, a rok temu było nas ponad siedemdziesiąt. Sialiście, to macie! Odpisał: „Nic nie powiem, tylko to, że - Pan mym pasterzem i nie brak mi niczego. Bo i czego może zabraknąć temu facetowi, który bezmyślnie rzucał ziarno na piaszczystą glebę, a ono raptem, leżąc latami w spokoju, raptem zaczęło dawać plony. Szkoda tylko, że nie jestem zdatny do żęcia, ale będą zbierać inni…” I znów trzeba było odpisywać, że razem będziemy zbierać, że lubelska ziemia ludzkich dusz jeszcze wzejdzie kolejnymi Wołyniakami… Ci już, niestety będą mieli gorzej, nie zdążą poznać Anatola. Miał rację Leon gdy stojąc w ten długi smutny wieczór w gronie przyjaciół powiedział: skończyła się pewna epoka. Ja, mógłbym powtórzyć za Prezydentem Mościckim stojącym nad trumną Marszałka: cieniom wołyńskim przybył towarzysz wiecznego snu….
Pamiętam pierwsze spotkanie na ostrowieckim cmentarzu, w upalny, sierpniowy dzień. A potem tyle innych… Pobojowisko pod Kostiuchnówką jak nas prowadzi nie omijając żadnych dołów i kałuż, jak opowiada o odnalezionej w pobliżu sztabu Legionów butelce starego wina, i jak mlaszcze ze smakiem: dobry gust miał generał Baczyński. Co, Anatolu? Już tam pewnie na Ciebie czeka Twój ukochany Marszałek Piłsudski, już tam pewnie jego ordynans obstalowuje dla Ciebie siwy strzelca strój, już tam pewnie młodziutki porucznik Wieniawa pędzi po jakiegoś starego węgrzyna… Ech, już Ci trochę zazdroszczę, ale da dobry Bóg, a wszyscy się tam kiedyś spotkamy…
Jacek Bury

Informacja w Panoramie Lubelskiej http://www.tvp.pl/lublin/aktualnosci/spoleczne/zmarl-anatol-sulik-ratowal-od-zapomnienia-polskie-groby-na-wolyniu/14780718