W niedzielę 21 stycznia 2018 roku odbyły się lubelskie uroczystości z okazji 100-lecia niepodległości Ukrainy. 22 stycznia 1918 r. parlament - Ukraińska Centralna Rada - ogłosiła IV Uniwersał proklamujący powstanie Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Pierwsza część uroczystości miała miejsce przy pomniku ku czci żołnierzy armii Ukraińskiej Republiki Ludowej na cmentarz prawosławny przy ul. Lipowej.
Po odegraniu hymnów państwowych Ukrainy i Polski nabożeństwo żałobne za dusze żołnierzy poprowadził J.E. Prawosławny Arcybiskup Lubelski i Chełmski Abel.

Obok społeczności ukraińskiej w Polsce udział w wydarzeniu wzięło dowództwo i żołnierze Polsko - Ukraińsko – Litewskiej Brygady Międzynarodowej oraz przedstawiciele władz miejskich i wojewódzkich, a także organizacji społecznych. Wśród licznych wieńców przedstawiciel Fundacji Niepodległości tradycyjnie zapalił znicz pamięci. Z tej okazji skierowaliśmy również do Ukraińców list (poniżej przytoczony).
Druga część to koncert z w Sali Operowej Centrum Spotkania Kultur w Lublinie podczas którego wystąpił ukraiński chór męski „Żurawli”. Chór wykonał ukraińskie pieśni patriotyczne z okresu walk o niepodległość oraz ukraińskie kolędy.
Organizatorem było Towarzystwo Ukraińskie oraz Konsulat Generalny Ukrainy w Lublinie, pod patronatem honorowym Ambasadora Ukrainy w RP Andrija Deszczyci.

Jan Fedirko, FN, 22 I 2018

  Drodzy Ukraińscy Przyjaciele!

Dziękujemy za zaproszenie - które traktujemy to nie tylko jako przyjemność, ale i zaszczytne wyróżnienie - na uroczyste lubelskie obchody 100 rocznicy proklamowania niepodległości państwa ukraińskiego – Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Jak bliskimi i pobratymymi jesteśmy sobie narodami pięknie pisał Iwan Franko: „W całej słowiańszczyźnie nie ma dwóch takich narodów, które by pod względem życia politycznego i duchowego tak ściśle zrosły się ze sobą, tak licznymi były powiązane węzłami, (…) jak Polacy i Ukraińcy”. Szczególnie odczuwamy to na Lubelszczyźnie – polskiej bramie do naszego najbliższego sąsiada. To każe nam – w sensie zaszczytnego zobowiązania - pamiętać i co roku stawiać się na nekropolii przy Lipowej pod pomnikiem – Krzyżem kozackim u grobu Petlurowców. Ukraińscy najwierniejsi sojusznicy Marszałka Piłsudskiego pozwolili nam razem odeprzeć bolszewicką nawałę w 1920 roku. Niestety nie udało się wówczas ponownie odzyskać dla Ukrainy odbitego wspólnie z rąk moskali wiosną tego roku Kijowa.
Czasy najnowsze przypieczętowały tą wyjątkową wspólnotę Polaków i Ukraińców. Rozpad rosyjskiego imperium zła zapoczątkowany przez polską Solidarność w latach 1980/81 i 1989 nie byłby możliwy bez przypieczętowania tego procesu przez deklarację niepodległości Ukrainy z 1991 r. Od tej pory Polacy wspierali dzielny naród ukraiński w walce ze złogami sowieckości. Realizowało się to podczas kilku rewolucjach aż po pamiętny Euro Majdan - Rewolucję Godności. Pokazała ona nam wszystkim – jak to wyraziłem na Kijowskim Majdanie – że „poczucie ludzkiej godności i dumy narodowej to wielki kapitał Ukraińców, który powinni wnieść do Europy”. Wspieramy Was i nie zaprzestaniemy w walce z bezprzykładną agresją rosyjską na wschodzie Ukrainy. Polska i Polacy nigdy nie uznają czasowej aneksji Krymu i nie pogodzą się ze zbrojnym naruszeniem międzynarodowego ładu pokojowego, z powodu którego cierpi tak wielu braci na Ukrainie. Pomoc przyjaciołom to nasz moralny obowiązek.
Dziękujemy całej społeczności ukraińskiej w Polsce, a zwłaszcza tak licznej na Lubelszczyźnie za wnoszenie nowej dynamiki, wzmacnianie wartości chrześcijańskich i przykład pielęgnowania więzi rodzinnych. Wasza piękna kultura ubogaca w sposób bezcenny nasz krajobraz kulturowy i ład społeczny.
Cieszymy się na wspólne uroczyste świętowanie 100-lecia Niepodległości Ukrainy i Polski. Tylko razem zapewnimy ją naszym państwom na kolejny wiek. 

Jan Fedirko
Członek Zarządu
Fundacji Niepodległości