Fundacja Niepodległości we współpracy z właścicielem praw autorskich opublikowała dzięki wsparciu finansowemu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych unikatowy w skali Polski Album fotograficzny poświęcony historii 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej.
27 Dywizja była największą polską jednostką partyzancką II wojny światowej. Począwszy od stycznia 1944 roku gdy została powołana do życia oficjalnym rozkazem dowódcy Okręgu Wołyń, płk Kazimierza Bąbińskiego, aż do momentu podstępnego rozbrojenia przez Sowietów 25 lipca 1944 pod Skrobowem na Lubelszczyźnie dywizja stoczyła ok. 60 walk (głównie z UPA i Wehrmachtem oraz innymi jednostkami niemieckimi), znacząc swój 600 kilometrowy szlak bojowy z Wołynia na Lubelszczyznę mogiłami najlepszych synów ziemi wołyńskiej.

Jakość zdjęć użytych na potrzeby publikacji została poprawiona, zredagowano ponownie teksty pod zdjęciami, rozpoznano na niektórych fotografiach kolejnych żołnierzy 27 WDP AK, w kilku przypadkach stwierdzono tzw. lustrzane odbicie czyli odwrócenie stron fotografii przy druku – te wszystkie mankamenty poprawiono.
Pierwotnie album został wykonany w jednym, ręcznie przygotowanym egzemplarzu przez byłych żołnierzy 27 WDP AK: Michała Fijałkę, ps. Sokół i Leona Karłowicza, ps. Rydz. Obaj przez kilkanaście lat zbierali dokumentację. Część z tego zbioru została wykorzystana do książki M. Fijałki 27. Wołyńska Dywizja Piechoty AK (Warszawa 1986). Większość jednak nie publikowanych nigdzie wcześniej zdjęć posłużyło autorom do opracowania Albumu (jeden egzemplarz). Zdjęcia oraz ręczne, prowadzone wprawną, plastyczną ręką L. Karłowicza opracowanie graficzne zostały zachowane, poddano je tylko obróbce graficznej mającej uwypuklić wyblakłe już z powodu czasu kolory.

Do pierwotnej publikacji, zgodnie z założeniami dołączono materiały ze spotkań wołyńskich weteranów oraz dzisiejszego Wołynia (m. in. prace porządkowe wolontariuszy na cmentarzach wołyńskich żołnierzy). Album zachował swój charakter retro. Nad całością prac czuwał syn śp. Michała Fijałki – Grzegorz, który także włożył niemały wysiłek w przygotowanie merytoryczne Albumu.
Album zgodnie z harmonogramem bezpłatnej dystrybucji trafił do ostatniej już garstki żołnierzy 27 Dywizji, szkół, którym patronuje 27 WDP AK, członków rodzin zmarłych Żołnierzy, środowisk kresowych, jednostek OHP, których kadra wraz z młodzieżą brała udział w porządkowaniu wołyńskich cmentarzy Żołnierzy WDP AK i Straży Granicznej (Nadbużański Oddział SG nosi dumne imię 27 Wołyńskiej Dywizji).
Dziękujemy dla Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych dzięki którego wsparciu finansowemu publikacja trafia do kolejnych adresatów.

Jacek Bury, Członek Zarządu Fundacji Niepodległości.