Sprawozdanie z prac konserwatorskich przeprowadzonych przez Fundację Niepodległości przy zabytkach na Ukrainie w 2024 roku – kościół parafialny pod wezw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, Krzyża Świętego i św. Bartłomieja w Drohobyczu.

Gotycki kościół parafialny pod wezw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, Krzyża Świętego i św. Bartłomieja w Drohobyczu powstał w 1392 z fundacji Władysława Jagiełły. W 1949 komuniści znacjonalizowali kościół i w kolejnych latach zniszczyli ten zabytek (zniszczeniu uległy m.in. witraże autorstwa Matejki, Wyspiańskiego i Mehoffera; liczne obrazy, barokowe ołtarze, organy, bogata biblioteka). Do dzisiaj zachowała się polichromia wnętrza świątyni złożona z miejscowo odsłoniętej warstwy fresków o charakterze późnogotyckim i renesansowym z XV – XVI w. oraz wykonanej w 1790 roku polichromii barokowej, pokrywającej wcześniejszą dekorację malarską, zachowanej w ok. 60%.

Od pięciu lat Fundacja Niepodległości prowadzi w kościele działania konserwatorskie, mające na celu przywrócenie pierwotnego stanu polichromii. W tym roku skończył się kolejny, piąty już etap prac konserwatorskich. Po wykonaniu restauracji polichromii w kaplicy północnej, w 2024 r. Fundacja Niepodległości rozpoczęła kompleksowe prace konserwatorsko-restauratorskie w prezbiterium. Konserwacji technicznej został poddany fragment sklepienia tej przestrzeni. Prezbiterium stanowi liturgiczne i artystyczne centrum świątyni. Obecnie jego estetyka jest zaburzona z uwagi na zły stan zachowania polichromii. Celem prac jest przywrócenie estetycznych i artystycznych wartości dekoracji malarskiej, która stanowi integralną część zespołu malowideł autorstwa Andrzeja Soleckiego (przy okazji, na podstawie odsłoniętej inskrypcji, udało się jednoznacznie ustalić imię autora polichromii, dotychczas znanego pod imieniem Antoni).

W pierwszym etapie przeprowadzono prace techniczne w obszarze fragmentu przęsła zachodniego, malowidła barokowego na wschodniej ścianie łuku tęczowego oraz malowidła na północnej ścianie tarczowej. Efektem działań jest powstrzymanie procesów destrukcyjnych, zniwelowanie ich dotychczasowych skutków oraz zabezpieczenie i przygotowanie tej powierzchni sklepienia do drugiego etapu – konserwacji i restauracji estetycznej. Uzyskany rezultat został wysoko oceniony nie tylko przez miejscową społeczność, lecz także przez specjalistów Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA.
Prace konserwatorskie wykonała Pani Małgorzata Dobrzyńska-Musiela (RESTAURO Sp. z o.o z siedzibą w Toruniu), mgr sztuki, konserwator malarstwa i rzeźby polichromowanej
Działania zostały przeprowadzone zgodnie z przyjętym programem określonym w dokumentacjach konserwatorskich, w ramach Programu MKiDN: Dziedzictwo kulturowe - Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą.

Działania dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
/ Piotr Mazur, październik 2024 r. / foto: Piotr Mazur; Małgorzata Dobrzyńska-Musiela