LUBELSKIE OBCHODY 162. ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA STYCZNIOWEGO
W dniu dzisiejszym mija 162 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego. Przedstawiciele Fundacji Niepodległości zadbali, aby w znanych nam miejscach Lublina upamiętniających to wydarzenie zapłonęły białe i czerwone znicze. (Wspominaliśmy o tym już na tej stronie: https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/9-dziaalno/aktualnoci/2952-preludium-obchodow-162-rocznica-wybuchu-powstania-styczniowego)
Jak to było w II RP? Marszałek Józef Piłsudski w uznaniu zasług dla powstańców 1863-64 roku wydał 21 stycznia 1919 r. rozkaz specjalny, na mocy, którego weterani powstania styczniowego uzyskali uprawnienia żołnierzy Wojska Polskiego. Weterani mieli prawo do stałej pensji państwowej, noszenia specjalnych fioletowych mundurów. Nosili czapki rogatywki ozdabiane srebrnym orłem lub biało-czerwoną kokardą, cieszyli się szczególnym szacunkiem społecznym. Specjalna komisja przyznała w grudniu 1919 roku 3644 osobom prawa weteranów. Przed 70 rocznicą wybuchu powstania wszystkim żyjącym jeszcze wówczas 365 weteranom przyznany został ustanowiony w roku 1930 Krzyż Niepodległości.
Należało się im, zwłaszcza, że wcześniej spotkały ich carskie represje:
Aresztowano powstańców i zsyłano ich na Sybir. Konfiskowano majątki uczestnikom powstania, skonfiskowane majątki przekazywano w ręce carskich urzędników. Nałożono na Królestwo kontrybucję (podatek wojenny). Wprowadzono stan wojenny na 50 lat. Z terenów Litwy, Białorusi i Ukrainy deportowano rodziny polskie w głąb Rosji, wprowadzono przymus wyprzedaży ziemi Rosjanom i wystąpiono przeciwko Kościołowi katolickiemu. Zlikwidowano Królestwo Polskie, a na jego miejscu powstała prowincja rosyjska Kraj Nadwiślański, w której władzę sprawował generał – gubernator. Od Priwislańskiego kraju oderwano gubernię chełmską i przyłączono do Rosji, aby ją łatwiej było zrusyfikować. Zlikwidowano wszystkie polskie urzędy, a istniejące urzędy podporządkowano ministerstwom w Petersburgu. Najważniejsze urzędy powierzano Rosjanom, ludziom, którzy mieli za zadanie, nie sprawne kierowanie, a gnębienie narodu polskiego. Język rosyjski stał się językiem urzędowym, w języku tym sporządzane były akta stanu cywilnego. Kościół katolicki podporządkowano Kolegium Rzymskokatolickiemu w Petersburgu.
Warto o tym pamiętać, patrząc chociażby na zamieszczone poniżej zachowane świadectwa z Biblioteki Narodowej.
Główne lubelskie uroczystości miały miejsce przy ul. Langiewicza pod Pomnikiem Powstańców Styczniowych oraz grobowcu straconych tam na nekropolii przy ul. Lipowej. Zdzisław Niedbała z UM Lublin przedstawił wprowadzenie do historii Powstania, a zwłaszcza wydarzeń, które odbyły się na tym miejscu. Program uroczystości w Lublinie oraz kilka zdjęć z nich poniżej w rozwinięciu tej informacji „Czytaj więcej:”
Czytaj więcej: LUBELSKIE OBCHODY 162. ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA STYCZNIOWEGO
KPT. „CZARNY” ODSZEDŁ NA WIECZNĄ WARTĘ
Kolejny Niezłomny Żołnierz Wyklęty – podkomendny mjr. cc Hieronima Dekutowskiego „Zapory” oraz kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka” – odszedł na wieczną wartę. Kpt. Wacław Szacoń ps. „Czarny” pochowany został 21 stycznia 2025 r. w Liszkach pod Krakowem. Był żołnierzem Narodowej Organizacji Wojskowej i Armii Krajowej.
W 1949 roku aresztowany przez bezpiekę, torturowany, skazany w trybie doraźnym na czterokrotną karę śmierci, którą następnie zamieniono na dożywotnie więzienie. Wyszedł na wolność w grudniu 1956 roku. W PRL był inwigilowany przez bezpiekę. Po Mszy św. i złożeniu doczesnych szczątków bohatera do grobu salwę honorową oddała kompania WP, zaś obecni – min. Marek Franczak (syn śp. sierż. Józefa Franczaka „Lalusia”) wraz z małżonką Barbarą - pożegnali Go odśpiewanym wspólnie "Marszem Zaporczyków".
Warto przy tej okazji przypomnieć epizod, który wiele mówi o postaci pożegnanego Kapitana. Będąc w wieku 95 lat „Czarny” w drodze (z Krakowa do Kijan na Lubelszczyźnie) na pogrzeb Adama Brońskiego - syna swojego dowódcy kpt. Z. Brońskiego „Uskoka” – napisał „dodatkową” zwrotkę do „Marszu Zaporczyków”. Może nie jest ona „kanoniczna”, niemniej warto zachować ją w pamięci – odręcznie spisane jej słowa załączamy poniżej, w rozwinięciu tej informacji „Czytaj więcej:”
W. Szacoń był honorowym prezesem Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość Obszar Południowy w Krakowie. Odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości, Krzyżami Oficerskim oraz Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a także Medalem „Pro Bono Poloniae” oraz Medalem Błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki. Instytut Pamięci Narodowej uhonorował go tytułem Świadka Historii. Wystąpił w filmie Dariusza Walusiaka „Mój przyjaciel Laluś”.
PAMIĘĆ GODNIE PRZEŻYTEGO ŻYCIA – JEST WIECZNA
Rodzina, przyjaciele, a także władze państwowe i samorządowe oraz asysta honorowa pododdziałów Sił Zbrojnych RP, pożegnały we wtorek 22 stycznia 2025 śp. kapitan Mariannę Krasnodębską z d.Jarosz ps. "Wiochna". Pani Kapitan zmarła w wieku 101 lat. Uroczystości pogrzebowe odbyły się na cmentarzu przy ul. Męczenników Majdanka w Lublinie.
W czasie niemieckiej okupacji jako nastoletnia dziewczyna Marianna Jarosz zaangażowała się w działalność konspiracyjną Armii Krajowej w Piaskach i wraz z całą swoją rodziną ratowała Żydów. Za swoje bohaterskie działanie została wyróżniona tytułem Sprawiedliwa wśród Narodów Świata. Przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą.
– Pan Prezydent miał szczęście poznać osobiście Panią Kapitan – mówił w swoim wystąpieniu podczas uroczystości pogrzebowej doradca Prezydenta RP prof. Dariusz Dudek. – Na przyznanie jej Krzyża Kawalerskiego Order Odrodzenia Polski przez Prezydenta wpłynęły jej dwa tytuły. Po pierwsze, heroiczna postawa Pani Kapitan w czasie wojny i po wojnie – żołnierza Armii Krajowej, jednej z kilku osób z rodziny odznaczonych przez Instytut Yad Vashem tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. To jedna z tych osób, która pamięć o dokonaniach prawdziwych patriotów w czasie wojny i po wojnie, poniosła aż do tych najnowszych czasów. To są te dwa tytuły, które przyświecały Panu Prezydentowi przy przyznaniu tego pośmiertnego odznaczenia – właśnie ta heroiczna epoka wojny i później dbanie o pamięć polskiego patriotyzmu przez wszystkie następne lata, aż do końca. Pamięć godnie przeżytego życia jest wieczna – podkreślił prof. Dariusz Dudek.
Mariana Krasnodębska, jako świadek historii, prowadziła zajęcia edukacyjne w szkołach i bibliotekach. Jak sama mówiła, dobro Ojczyzny było dla niej i jej bliskich zawsze najwyższym dobrem.
Na przestrzeni lat mieliśmy, jako Fundacja Niepodległości, honor uczestniczyć wielokrotnie w tych działaniach.
Czytaj więcej: PAMIĘĆ GODNIE PRZEŻYTEGO ŻYCIA – JEST WIECZNA
PRELUDIUM OBCHODÓW 162. ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA STYCZNIOWEGO
„Gdy trąbki bojowej rozlegną się surmyI wokół rozebrzmi już broń,
W tę ciemną noc czarną, a czasem pochmurną
Ułani znów siądą na koń”
Jak co roku Fundacja Niepodległości czcząc pamięć Powstańców Styczniowych oddaje im hołd w kilkunastu miejscach na Lubelszczyźnie, która była jednym z aktywniejszych teatrów jego działań bojowych. Już 19 stycznia 2025 r. z okazji 162. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego oraz 51. rocznicy śmierci generała Karola Ziemskiego (z-ca dowódcy Powstania Warszawskiego, pochodzącego z tych podlubelskich ziem) w kościele w Nasutowie odprawiona została w południa uroczysta Msza święta w intencji uczestników zrywu niepodległościowego. Zaś bezpośrednio po udaliśmy się opodal do Nowego Stawu gdzie przy mogile Ćwieków zapaliliśmy znicze i zmówiliśmy modlitwę. Poczty sztandarowe wystawili Towarzystwo Edukacji Patriotycznej im. gen. Karola Ziemskiego w mundurach V Oddziału Wojsk Narodowych Woj. Lubelskiego płk. Kajetana Cieszkowskiego „Ćwieka” ( oczywiście to partia powstańcza z czasów Powstania Styczniowego) oraz uczniowie Szkoły Podstawowej im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Nasutowie. Przewodzili nam ks. prof. Piotr Szczur i ks. proboszcz Adam Buczyński. Przedstawiciele FN tradycyjnie zapalili białe i czerwone znicze – na wszystkich grobach.
Wcześniej uczyniliśmy to w Lublinie pod Krzyżem Powstańców przy kościele i klasztorze Karmelitów (przy szpitalu Jana Bożego, ul. Biernackiego 9a). Prezes zarządu FN wraz z rodziną wzięli na siebie zaszczyt i honor uczczenia Powstańców Styczniowych na Roztoczu. Zapalili białe i czerwone znicze na upamiętnieniach i grobach powstańców m.in. w miejscu Bitwy pod Panasówką, na Wzgórzu Polak i w Zwierzyńcu oraz Szczebrzeszynie.
Dalsze upamiętnienia będziemy kontynuować w Lublinie 22 stycznia (w środę).
„Razem w ordynku pójdziem do ataku
Za Polskę i honor się bić
Bo taka natura jest w każdym Polaku
Bez wolności trudno mu żyć" x 2
Fotorelacja ze wspomnianych miejsc aut. Przemysława Omieczyńskiego i J. Fedirko na tej stronie poniżej - w rozwinięciu tej informacji „Czytaj więcej:”
Czytaj więcej: PRELUDIUM OBCHODÓW 162. ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA STYCZNIOWEGO
PIERWSZA ROCZNICA ŚMIERCI ADAMA CHŁOPKA
11 stycznia 2025 r. minął rok od śmierci Adama Chłopka, znakomitego pedagoga, społecznika oraz propagatora oświaty i kultury polskiej na Ukrainie, wieloletniego dyrektora Centrum Metodycznego Nauczania Języka i Kultury Polskiej w Drohobyczu. Rocznica ta została uczczona uroczystym odsłonięciem granitowej tablicy, upamiętniającej życie i działalność Zmarłego, na frontowej elewacji siedziby Centrum przy ul.Truskawieckiej 9.
Uroczystości rozpoczęła Msza Święta odprawiona w intencji Zmarłego w kościele parafialnym pod wezw. św. Bartłomieja, po czym delegacja złożona z przedstawicieli organizatorów i zaproszonych gości udała się na grób śp. Adama Chłopka, gdzie odmówiono modlitwę i zapalono znicze. Kulminacją wydarzenia było odsłonięcie i poświęcenie tablicy.
W uroczystościach wzięli udział Janina Chłopek, wdowa po Adamie Chłopku, Dorota Dmuchowska, konsul RP we Lwowie, Taras Kuczma, mer Drohobycza, ks. Mirosław Lech, proboszcz drohobycki, Maria Maćkowicz, dyrektor Centrum Metodycznego Nauczania Języka i Kultury Polskiej w Drohobyczu, Sylwia Tryc, pełnomocnik dyrektora Instytutu POLONIKA, Michał Michalski, kierownik Działu Analiz i Strategii Instytutu POLONIKA, prof. Janusz Smaza z ASP w Warszawie, Piotr Mazur reprezentujący Fundację Niepodległości oraz liczni mieszkańcy miasta.
W MILENIUM KORONACJI PIERWSZEGO KRÓLA POLSKI
8 stycznia br. w Lublinie tradycyjnie miały miejsce uroczystości uczczenia 106. rocznicy zwycięstwa Powstania Wielkopolskiego i 105. Rocznicy II Powstania Śląskiego oraz 105. rocznicy Zaślubin Polski z Bałtykiem, a także 100. rocznicy powstania Grobu – Pomnika Nieznanego Żołnierza w Warszawie. 2025 rok to także milenium koronacji pierwszego Króla Polski – Bolesława Chrobrego.
Wydarzenie organizuje Społeczny Komitet złożony z kilkudziesięciu organizacji obywatelskich z udziałem m.in. Fundacji Niepodległości.
W jego ramach 27 grudnia ubr. w południe miało miejsce uroczyste złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod Pomnikiem Nieznanego Żołnierza na Placu Litewskim upamiętniające 105. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego.
Program uroczystości – w ramach obchodów stulecia odbudowy Państwa Polskiego - poniżej:
OPŁATEK ORGANIZACJI I ŚRODOWISK NIEPODLEGŁOŚCIOWYCH LUBLINA
„Bóg się rodzi, moc truchleje, Pan niebiosów objawiony...” kolędami rozpoczęło się tradycyjne spotkanie przedstawicieli lubelskich organizacji kombatanckich, kresowych, patriotycznych, z okazji Świąt Bożego Narodzenia 2024 i Nowego Roku 2025 w Trybunale Koronnym.
Podziękowania i życzenia noworoczne do licznie zebranych skierowała w imieniu Prezydenta Miasta Lublin dr. K. Żuka Wiceprezydent P. Anna Augustyniak oraz Przewodniczący Rady Miasta J. Pakuła. Po wspólnej modlitwie nastąpiło wzajemne składanie życzeń przy łamaniu się opłatkiem oraz dalszy ciąg kolędowania.
Spotkanie było jak co roku okazją do wręczenia przyznanych przez Prezydenta Miasta Lublin medali Merentibus Civitatis Lublin. W gronie odznaczonych: "W uznaniu za zasługi dla Ojczyzny i Miasta Lublin wniesione wieloletnią działalnością patriotyczną oraz szczególny wkład w upowszechnianie i ochronę dziedzictwa narodowego z podziękowaniem za dbałość o pamięć historyczną oraz utrwalanie tradycji niepodległościowych" znalazł się m.in. przedstawiciel Fundacji Niepodległości reprezentujący ją podczas tej uroczystości.
Wydarzenie w dniu 9 stycznia br. zakończył poczęstunek, który stanowił przedłużenie rozmów i sprzyjał kolejnym spotkaniom.
Czytaj więcej: OPŁATEK ORGANIZACJI I ŚRODOWISK NIEPODLEGŁOŚCIOWYCH LUBLINA