WĘGIERSKIE KORZENIE, POLSKIE SERCE – PORTRET WSPÓŁTWÓRCY SPÓŁKI "GAZOLINA" W TVP 3 LUBLIN
W poniedziałek 29 kwietnia 2024 TVP3 Lublin wyemituje o godzinie 19:20 drugi odcinek filmu dokumentalnego, przedstawiającego fascynującą historię twórców przedwojennej spółki paliwowej "Gazolina". Zaprezentuje on sylwetkę współtwórcy spółki "Gazolina" – inż. Władysława Szaynoka.
Film zrealizowany został przez Fundację Niepodległości w efekcie trwającego ponad dwa lata projektu: „Badania i upowszechnienie nowatorskich dokonań gospodarczych i społecznych Spółki Gazolina w II RP” – dofinansowanego ze środków publicznych w ramach programu Nauka dla Społeczeństwa (nr identyfikacyjny: NdS/550914/2022/2022).
Projekt ma za zadanie upowszechnienie wiedzy zdobytej w toku naukowych badań nad dokonaniami twórców Spółki Gazolina SA – powołanej do życia w 1912 roku przez Mariana Wieleżyńskiego i Władysława Szaynoka, którzy jako pierwsi w Europie w roku 1912 przesłali gaz ziemny rurociągiem w Zagłębiu Drohobyckim oraz skroplili go przemysłowo dla sprzedaży produktów gazopochodnych.
Świadomi potencjału finansowego przedsięwzięcia, pragnęli ochronić spółkę przed przejęciem przez obcy kapitał, aby pozostała ona w polskich rękach – zdecydowali więc oprzeć się na nowatorskim w tamtych czasach akcjonariacie pracowniczym.
W efekcie stworzyli potężne przedsiębiorstwo paliwowe, które miało znaczący udział w budowaniu potencjału ekonomicznego odrodzonej Rzeczypospolitej (gazyfikacja Lwowa i Gdyni; sieć stacji paliw w całej Polsce; eksport płynnego gazu w butlach).
Inż. Władysław Szaynok był absolwentem Szkoły Politechnicznej we Lwowie (1899). Pochodził z rodziny o węgierskich korzeniach. Skonstruował pierwszy w Europie gazociąg i stworzył we Lwowie pierwszą w Polsce stację paliw z dystrybutorami własnego projektu. Dzięki zmysłowi organizacyjnemu inż. Władysława Szaynoka, w II RP uchwalono prawo, które gwarantowało, że linie przesyłowe gazu ziemnego w kraju będą pozostawały pod kontrolą państwa polskiego.
Film dokumentalny pt. „Gaz ziemny w Polsce – początek historii – Spółka Gazolina”, w reż. Janusza Sidora.
2 MAJA DZIEŃ FLAGI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ ORAZ POLONII I POLAKÓW ZA GRANICĄ
Chyba każdy Polak, już od przedszkola, wie że:
Powiewa flaga gdy wiatr się zerwie,
A na tej fladze biel jest i czerwień.
Czerwień to miłość, biel serce czyste,
Piękne są nasze barwy ojczyste.
2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jako czas pamięci o symbolach narodowych i refleksji o naszych dziejach – ich źródle. Flaga wraz z godłem i hymnem stanowi najważniejsze – „konstytucyjne” – spośród oficjalnych symboli narodowych.
Ustanowiony jako święto państwowe w 2004 r. nawiązał do tradycji wielu krajów Europy i Ameryki, gdzie barwy narodowe są z czcią i duma powszechnie używane przez obywateli. Na szczęście w XXI wieku wśród Polaków coraz bardziej rozpowszechnia się zwyczaj używania flagi podczas najważniejszych świąt narodowych (3 Maja, 15 Sierpnia, 11 Listopada), ale i podczas wielu innych ważnych rocznic ogólnonarodowych np. 10 i 13 kwietnia (Tragedia Smoleńska i Zbrodnia Katyńska) czy 1 sierpnia (godzina „W”), jak i regionalnych. Polski Kościół rzymsko-katolicki powszechnie od stuleci używa barw narodowych podczas uroczystości i świąt religijnych. Coraz częściej biało-czerwona zdobi obejścia domostw, zwłaszcza na prowincji i to w różnych częściach kraju (co do niedawna zgodnie z „suchą” literą prawa było zabronione), a czasami i rodaków poza granicami RP.
Zachęcając do eksponowania barw narodowych – również przy okazji wydarzeń rodzinnych – należy przypomnieć podstawowe zasady wywieszania flagi narodowej:
- jeśli flaga jest w pionie wieszamy ją zawsze tak, aby biały kolor (pas) znajdował się po lewej stronie (patrzącego na flagę)
- w przypadku wywieszania z innymi flagami państwowymi bądź organizacji (powszechne jest z UE lub NATO) należy pamiętać, aby w przypadku nieparzystej ich liczby, np. 3, flaga narodowa znajdowała się w środku (jako najważniejsza), zaś przy ilości parzystej, np. 2, z lewej strony (patrzących na flagi).
Za flagę uważany jest również wariant z godłem pośrodku jej białego pasa, aczkolwiek jest on zastrzeżony dla placówek dyplomatycznych i floty morskiej oraz powietrznej (lotnisk). Naganny jest natomiast powszechny niestety w ostatnich latach zwyczaj wypisywania na niej różnych nazw miejscowości, czy co gorsza, różnego rodzaju haseł.
Czytaj więcej: 2 MAJA DZIEŃ FLAGI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ ORAZ POLONII I POLAKÓW ZA GRANICĄ
5. RAJD STRZAŁY
Tradycyjnie w Pliszczynie 27 kwietnia br. odbędzie się 5. Rajd Pamięci st. sierż. Walentego Waśkowicza „Strzały”. Rajd odbywa się można powiedzieć w oparciu o gościnny klasztor Księży Sercanów.
Sobotnie wydarzenie ma również charakter rodzinny – w drugiej części – od ok. godz. 3 PM przechodzi w piknik historyczny połączony z poczęstunkiem.
Program wydarzenia przedstawia się następująco:
11:00 - rozpoczęcie oczywiście uroczystą Mszą św. w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pliszczynie.
W południe złożenie wiązanek kwiatów pod tablicą upamiętniająca Patrona rajdu.
12:20 – przemarsz na cmentarz parafialny i po modlitwie zapalenie zniczy na symbolicznym grobie Czesława Jabłońskiego ps. „Bąk”
12:45 uformowanie się i przemarsz trasą rajdu: „Doły Piekarczyka” – Baszki - Pliszczyn „Góry”
ok. 14:15 – poświęcenie i odsłonięcie kamienia pamiątkowego w miejscu śmierci Walentego Waśkowicza ps. „Strzała” - Niezłomnego Żołnierza Wyklętego; apel poległych, salwa honorowa.
„Strzała” był dowódcą patrolu w oddziale WiN kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka”. Poległ w ubeckiej obławie 1 kwietnia 1949 r. właśnie w Pliszczynie.
Po marszu będzie maił miejsce wspomniany piknik militarno - historyczny na terenie parku przy klasztorze Księży Sercanów ( z ogniskiem, poczęstunkiem, stoiskami grup rekonstrukcyjnych i organizacji proobronnych, konkursami z nagrodami dla dzieci i młodzieży szkolnej).
Kolejna edycja Rajdu STRZAŁY organizowana jest wspólnie przez GRH im. 1 Pułku Legii Nadwiślańskiej Ziemi Lubelskiej NSZ, Stowarzyszenie Patriotyczne Ryngraf im. 1 Pułku Legii Nadwiślańskiej Ziemi Lubelskiej NSZ oraz Towarzystwo Gimnastyczne Sokół w Lublinie, Gminę Wólka, Parafię pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pliszczynie./
Fundacja Niepodległości współpracując z grupami rekonstrukcji historycznej wspiera wydarzenia, a przede wszystkim zaprasza wszystkich do udziału w malowniczej okolicy Pliszczyna.
Krótka informacja nt. Bohatera oraz plakat Rajdu poniżej:
HISTORIA SPÓŁKI "GAZOLINA" NA ANTENIE TVP 3 LUBLIN
Od poniedziałku 22 kwietnia 2024 TVP3 Lublin rozpoczyna emisję czteroodcinkowego filmu dokumentalnego, przedstawiającego fascynującą historię twórców przedwojennej spółki paliwowej "Gazolina". Emisja w cztery kolejne poniedziałki o godzinie 19:20. Pierwszy odcinek prezentuje sylwetkę współtwórcy spółki "Gazolina" – inż. Mariana Wieleżyńskiego.
Film zrealizowany został przez Fundację Niepodległości w efekcie trwającego ponad dwa lata projektu: „Badania i upowszechnienie nowatorskich dokonań gospodarczych i społecznych Spółki Gazolina w II RP” – dofinansowanego ze środków publicznych w ramach programu Nauka dla Społeczeństwa (nr identyfikacyjny: NdS/550914/2022/2022).
Projekt ma za zadanie upowszechnienie wiedzy zdobytej w toku naukowych badań nad dokonaniami twórców Spółki Gazolina SA – powołanej do życia w 1912 roku przez Mariana Wieleżyńskiego i Władysława Szaynoka, którzy jako pierwsi w Europie w roku 1912 przesłali gaz ziemny rurociągiem w Zagłębiu Drohobyckim oraz skroplili go przemysłowo dla sprzedaży produktów gazopochodnych.
Świadomi potencjału finansowego przedsięwzięcia, pragnęli ochronić spółkę przed przejęciem przez obcy kapitał, aby pozostała ona w polskich rękach – zdecydowali więc oprzeć się na nowatorskim w tamtych czasach akcjonariacie pracowniczym.
W efekcie stworzyli potężne przedsiębiorstwo paliwowe, które miało znaczący udział w budowaniu potencjału ekonomicznego odrodzonej Rzeczypospolitej (gazyfikacja Lwowa i Gdyni; sieć stacji paliw w całej Polsce; eksport płynnego gazu w butlach).
Dewizą życiową inż. Mariana Wieleżyńskiego było motto "Wspólna praca, wspólny plon" – według niej realizował swoją wizję budowy nowoczesnego przedsiębiorstwa, w którym Pracownicy są jednocześnie współudziałowcami – z pożytkiem dla Rzeczpospolitej.
Film dokumentalny pt. „Gaz ziemny w Polsce – początek historii – Spółka Gazolina”, w reż. Janusza Sidora.
Czytaj więcej: HISTORIA SPÓŁKI "GAZOLINA" NA ANTENIE TVP 3 LUBLIN
MASZERUJESZ ALBO CHORUJESZ... 11. RAJD ZAPORY
Uspokajamy nikt nie zachorował, przecież te deszcze, ulewy, a nawet burza to była iście partyzancka pogoda „Maszerują cicho, niby cienie…”
Nasza fotorelacja z tegorocznej edycji Rajdu (aut. J. Fedirko) na tej stronie w zakładce Multimedia/Galeria: https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/multimedia/2845-maszerujesz-albo-chorujesz-11-rajd-zapory-belzyce-poniatowa
Dzielnie maszerujące Dzieci ze zdjęcia obok oraz fotorelacja z wydarzenia na fb Rajdu ZAPORY https://www.facebook.com/rajdzapory/?locale=pl_PL
m.in. https://www.facebook.com/photo/?fid=3618667905059321&set=pcb.3618670495059062&locale=pl_PL
Relacje z Rajdu zamieścili jego uczestnicy np. rakowiecka37 czyli Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL
https://www.instagram.com/p/C6DhVZWo7Zb/?igsh=MXVzcWRsaXRsdnVxbw== oraz środki społecznego komunikowania np. Radio Lublin: https://radio.lublin.pl/2024/04/rajd-szlakiem-bohatera-po-raz-11-wyruszyli-sladami-zapory-zdjecia/
11. EDYCJA RAJDU "ZAPORY"
Już w najbliższą sobotę - 20 IV 2024r. - startuje, jak co roku o 8:00 w Bełżycach - 11. Rajd Zapory.
Naprawdę warto wybrać się na trasę wiosennego marszu szlakiem bohaterskich Niezłomnych Żołnierzy Wyklętych z oddziału mjr. cc Hieronima Dekutowskiego ps. Zapora. W tym roku w Bełżycach dzięki staraniom społecznego komitetu na czele z Komendantem Rajdu P. Rafałem Dobrowolskim spotkamy się pod odsłoniętym miesiąc temu pomnikiem Bohatera – patrona Rajdu mjr. cc H. Dekutowskiego „Zapory”.
Trasa XI Rajdu wiedzie - wygląda następująco:
- start godz. 8:00 Bełżyce (Park/ Rynek – Pomnik „ZAPORY”)
- Zalesie (postój)
- Trzciniec (postój)
- Wronów OSP (długi postój, poczęstunek, ognisko - trzeba mieć własne kiełbaski, stoisko 2LBOT)
- zakończenie Poniatowa, wiata przy ulicy Brzozowej około 18:30 – 19:00 (poczęstunek, rozlosowanie nagród dla dzieci i młodzieży)
Długość trasy: około 25 km, rozłożone na cały dzień, w wolnym tempie marszowym, z częstymi postojami (główne postoje wymienione powyżej, dodatkowo robimy krótsze postoje w miarę potrzeby). Rajd jest ubezpieczany przez bus jadący z tyłu i zabierający osoby potrzebujące odpoczynku. Dodatkowo będą towarzyszyć 1-2 wozy konne, którymi też będzie można podjeżdżać.
Rajd otwarty jest na uczestników z całego kraju. Bierze w nim udział młodzież i dzieci od pierwszej klasy szkoły podstawowej (tempo, ilość przystanków, rozłożenie na cały dzień, przygotowane atrakcje sprawiają, że bez problemu pokonują nawet kilkudziesięcio kilometrową trasę).
Prośba o zabranie własnego picia i jedzenia (na wszelki wypadek 😉
Koniecznie zabieramy polskie flagi i wygodne obuwie.
Więcej informacji na: https://www.facebook.com/rajdzapory/?locale=pl_PL
Tradycyjnie głównymi organizatorem Rajdu im. mjr. cc Hieronima Dekutowskiego ps. "Zapora" oraz jego żołnierzy jest pomysłodawca wydarzenia Stowarzyszenie Grupa Historyczna "Zgrupowanie Radosław" z Warszawy, na czele jak zawsze z komendantem Rafałem Dobrowolskim. Pozostali patroni – w tym m.in. Burmistrzowie Bełżyc i Poniatowej oraz Fundacja Niepodległości - podani na plakacie Rajdu (patrz poniżej - w rozwinięciu tej informacji, tam również biogram naszego Bohatera oraz "Marsz Zaporczyków").
W imieniu własnym i organizatorów jeszcze raz serdecznie zapraszamy na XI już Rajd im. mjr. cc Hieronima Dekutowskiego “Zapory”.