Tydzień Niepokornych odbywający się w dniach 7-11 października to jeden z elementów zmierzającego ku końcowi, bogatego w wydarzenia Roku Żołnierzy Wyklętych, ogólnopolskiego projektu realizowanego przez Fundację Niepodległości z wieloma podmiotami lokalnymi i ponad lokalnymi. Partnerami Fundacji Niepodległości w przygotowaniu „Tygodnia" był lubelski oddział IPN, Fabryka Gier Historycznych, Środowiskowy Hufiec Pracy i Dom Kultury LSM.

Ten, bardzo wypełniony imprezami, czas poświęcony Bohaterom skierowany został głównie do młodzieży lubelskich szkół, ale również do wszystkich zainteresowanych mieszkańców Lublina, którzy uczestniczyli w spotkaniach popołudniowych. Wiele szkół zachęconych bogatym programem wzięło udział w spotkaniach. Szacuje się, że w całości imprez uczestniczyło ponad 1000 uczniów. Licznie przybywała młodzież gimnazjalna zachęcona do wzięcia udziału w grze „Bohaterowie Wyklęci". W prowadzonych przez cztery dni turniejach przygotowanych przez twórców gry, uczniowie wcielali się w dowódców, podkomendnych, brali udział w spektakularnych akcjach oddziałów, w słynnych potyczkach i walkach.

Prelekcje wygłoszone przez historyków IPN: dr Sławomira Poleszaka, dr Justynę Dudek, dr Marcina Krzysztofika, spotkania z kombatantkami Marianną Krasnodębską, Eugenię Kotlińską, Zofią Leszczyńską, filmy dokumentalne, które prezentowali ich reżyserzy podczas autorskich spotkań, panel dyskusyjny z udziałem historyków, pasjonatów historii oraz uczniów lubelskich szkół, którzy wypowiadali się na temat najlepszych ich zdaniem sposobów zainteresowania młodzieży historią, to poszczególne elementy programu Tygodnia Niepokornych. Bardzo sugestywnie zaprezentowały się grupy rekonstrukcyjne – Rafał Dobrowolski ze Zgrupowaniem „Radosław" oraz Grzegorz Sztal ze Stowarzyszeniem Roztoczańska Konna Straż Ochrony Przyrody im. 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich, wzbudzając dodatkowe zainteresowanie demonstrowanym ubiorem, umundurowaniem i rekwizytami stanowiącymi oryginalne wyposażenie żołnierzy.

Niezwykle przejmujące wystąpienie prof. Krzysztofa Szwagrzyka z wrocławskiego oddziału IPN dotyczące ostatnich odkryć na warszawskiej „Łączce" wzbogaciło film „Kwatera Ł", który uczniowie, głównie klas licealnych mieli okazję obejrzeć uzupełniony również uwagami autora – Arkadiusza Gołębiewskiego. W perspektywie tych „odkryć" i zaprezentowanego dokumentu inaczej, głębiej można odczytać film „Historia Roja", który przedstawiono dwukrotnie lubelskiej publiczności w pierwszym dniu Tygodnia Niepokornych. Film „półkownik" ciągle jeszcze w roboczej kopii ukazujący trudną i wielowątkową historię mało obecną w szkołach, zgromadził największą publiczność. Odtworzony został również film dokumentalny obecnego na spotkaniu autorskim Tadeusza Arciucha- „Ostatni partyzant Rzeczypospolitej", o głównej postaci Roku Żołnierzy Wyklętych - Józefie Franczaku, ps. „Laluś".

Tło stanowiła wystawa biogramów żołnierzy podziemia niepodległościowego, która w ostatnim dniu, poświęconym kobietom zmieniona została na wystawę biogramów kobiet – żołnierzy Armii Krajowej. Pracownicy Fundacji Niepodległości zaprezentowali również rekonstrukcję fragmentu procesu jednej z nich, która jako pierwsza kobieta została skazana przez sąd komunistyczny na karę śmierci na lubelskim Zamku za przynależność do AK. Doskonałą prelekcję o zbrodniach w majestacie powojennego prawa przygotował na podstawie jej akt procesowych Marcin Krzysztofik z IPN.

O kobietach mówiła też podczas swojego spotkania autorskiego Zofia Kunert, historyk, publicysta oraz reżyserka prezentowanego filmu „Polki nad Londynem".

Epilogiem nazwano ostatni element programu Tygodnia Niepokornych – akcji krwiodawstwa zorganizowanej przez młodzież ze Środowiskowego Hufca Pracy w hołdzie Bohaterkom Wyklętym, której towarzyszyła wystawa biogramów 27 kobiet wyeksponowanych w świetlicy Środowiskowego Hufca Pracy przy ul. Łabędziej.

Anna Tchórzewska

Udział szkół w Tygodniu Niepokornych:

Gimnazjum nr. 3,7,9,10,11,18, im. Gostyńskiego, z Krzczonowa

LO nr 1, 9,10,19,27, z Wysokiego, z Sobieskiego

Zespół Szkół nr 11, ZS nr 5 , ZS Odzieżowo-Włókienniczych

Szkoła Specjalna, Środowiskowy Dom Samopomocy