Wołyń to miejsce szczególne na polskiej mapie pamięci. Naznaczone kilkusetletnią tradycją kultury i tradycji Polaków, Ukraińców, Żydów, Czechów, Holendrów, Niemców. Kres tej historycznej narracji położyła gehenna II wojny światowej. Pozostały cmentarze…

Od sześciu lat organizujemy wakacyjne, dwutygodniowe wyjazdy na Wołyń, podczas których młodzież i wolontariusze z terenu całej Polski ratują polskie nekropolie i miejsca pamięci na byłych Kresach II RP. Podczas tych wyjazdów porządkujemy m. in. cmentarze w Rymaczach, Ostrówkach, Kostiuchnówce, Kowlu, Zasmykach, Lubomlu, Przebrażu, Koszyszczach, Bindudze, Turzysku, Kupiczowie, Jankowcach, Rożyszczach.
W projekcie uczestniczą instytucje kościelne, kombatanckie i państwowe: Parafia Świętego Krzyża w Lublinie, lubelskie Środowisko Żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, Konsulat Generalny RP w Łucku, Towarzystwo Przyjaciół Krzemieńca i Ziemi Wołyńsko-Podolskiej. Patronat honorowy nad projektem objął Sekretarz Generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Fundacja Niepodległości chce łączyć wszystkie te instytucje i ogniskować je wokół wspólnego celu jakim jest przywracanie polskiej pamięci historii Kresów Rzeczypospolitej.
Przygotowania do akcji Wołyń 2014. Redivivus rozpoczęły się wraz z początkiem tego roku. W ramach reklamowania projektu organizatorzy odbyli serię wizyt promocyjnych. Oprócz spotkań z młodzieżą na Lubelszczyźnie (m. in. Gimnazjum Nr 1 im. ks. S. Konarskiego, II Liceum Ogólnokształcące im. Hetmana J. Zamoyskiego, Gimnazjum im. J. Kochanowskiego w Kraśniku) organizatorzy dotarli do Trójmiasta i Radomia. W Gdańsku na zaproszenie Pomorskiej Inicjatywy Kresowej członkowie Zarządu Fundacji Niepodległości i współpracownicy wygłosili cykl prelekcji dotyczący działań na Ukrainie. Dariusz Palusiński przybliżył zebranej publiczności dzieje cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie, Jacek Bury opowiedział zebranym o kilkuletniej idei porządkowania polskich cmentarzy i śladów pamięci na Wołyniu podczas wakacyjnych obozów wędrownych, zaś wiceprezes Fundacji Piotr Gawryszczak w swoim wystąpieniu naszkicował tegoroczne działania FN na wszystkich frontach szeroko rozumianej edukacji historycznej. Przedstawiciele Fundacji uczestniczyli także przez kolejne dwa dni w Pikniku Kresowym, gdzie i przy stoisku z wydawnictwami FN i podczas licznych rozmów przedstawiali zakres tegorocznych działań na Ukrainie. Kolejne spotkanie promocyjne miało miejsce w Radomiu na zaproszenie tamtejszego Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Tym razem Fundację reprezentowali: dr Leon Popek, członek Rady Programowej FN i Jacek Bury koordynator projektu Wołyń 2014. Redivivus. Ponownie motywem przewodnim wystąpień naszych prelegentów był Wołyń i Kresy.
Innym elementem promocji tegorocznej wyprawy były publiczne zbiórki pieniędzy. Pierwsza miała miejsce 13 lipca w Lublinie. W rocznicę tragicznych wydarzeń na Wołyniu , które przeszły do historii jako „krwawa niedziela” odbyła się w kościele pw. Bł. P.J. Frassatiego uroczysta msza święta z udziałem lubelskich środowisk kresowych. 11 lipca 1943 oddziały UPA zaatakowały blisko sto polskich miejscowości na Wołyniu, w wyniku których zginęło dziesiątki tysięcy Polaków. Rokrocznie ta data jest dniem modlitwy, zadumy i dialogu. Od kilku lat za zgodą władz parafii i przy wsparciu lubelskich Wołyniaków młodzież Środowiskowego Hufca Pracy organizuje zbiórkę pieniędzy przeznaczoną na wsparcie letniego obozu na Wołyniu. Podobnie było i w tym roku. Uczestnicy hufca przygotowali plansze z miejscami pamięci, które porządkują za Bugiem. Zebrano kwotę 670 zł. Kolejna zbiórka odbyła się 3 sierpnia przy bronowickim kościele pw. Św. Krzyża. Za zgodą i dzięki promocji księdza Mariana Dumy, proboszcza parafii uczestnicy ŚHP kwestowali na rzecz wołyńskich cmentarzy. Po niedzielnych mszach świętych młodzi ludzie z puszkami i z tablicami przedstawiającymi na zdjęciach prace porządkowe z poprzednich lat na Wołyniu zbierali datki na wakacyjny obóz. Wspierali ich przedstawiciele miejskiego i dzielnicowego samorządu: Marcin Pogorzałek, Radny Miasta Lublin, Krystyna Futa, przewodnicząca Rady Dzielnicy Bronowice i Marian Ignaciuk, przewodniczący Zarządu Dzielnicy. Kwesta przyniosła niemałą sumę 980,40 zł. Całość została przekazana na ręce przedstawicieli Fundacji Niepodległości, głównych organizatorów wyprawy na Wołyń.
Zobacz GALERIĘ
Tegoroczny projekt Wołyń 2014. Redivivus jest rozwinięciem formuły wędrownych obozów z poprzednich lat. Chcemy by w przyszłości stał się ogólnopolskim ruchem przywracania śladów polskości na całych Kresach dawnej Rzeczypospolitej i przyczynkiem do pojednania polsko-ukraińskiego zwykłych ludzi, nie polityków, ci bowiem zawsze będą ważyć polityczne racje w zależności od partykularnych interesów. Tegoroczny projekt miał być pierwotnie w zamyśle organizatorów dwuetapowym dziełem wykraczającym swoim oddziaływaniem daleko poza granice Województwa Wołyńskiego. Wydzielone grupy wolontariuszy (6 podobozów) zakwaterowane w pobliżu cmentarzy (ukraińskie wioski, polskie parafie, schroniska) miały przez kilka dni porządkować wyznaczone nekropolie (także na terenie Województwa Rówieńskiego i Tarnopolskiego). Równolegle do tych działań swoje zadania miał realizować obóz wędrowny, docierając do tych miejsc, które z przyczyn logistycznych nie pozwalały na stacjonarne zakwaterowanie grupy. Punktem kulminacyjnym tego planu była wspólna kwatera wszystkich uczestników projektu (Zamłynie) i kilkudniowy festiwal wymiany informacji, doświadczeń i dokumentacji przeprowadzonych prac połączony z szeroko pojętą edukacją (pogadanki, rajdy, wieczory przy ognisku) i rekreacją (nauka jazdy konnej, wypoczynek nad wodą). Jednocześnie, na tym II etapie zaplanowano kolejne wypady na pobliskie cmentarze. W związku jednak z eskalacją konfliktu ukraińsko-rosyjskiego organizatorzy postanowili zrezygnować z formuły małych podobozów oddalonych od siebie nierzadko ponad sto kilometrów. Żeby nie kusić diabła. Do powyższej formuły spróbujemy wrócić w następnym roku. Jakieś jej ślady będą jednak obecne w tegorocznym projekcie, chociażby porządkowanie cmentarzy poza obszarem Wołynia (Beresteczko, Wiśniowiec, Szumsk) jak i forma podobozów (Równe, Rożyszcze). I tylko jedno niepokoi. W listopadzie 2011 roku podczas wyprawy na Wołyń z ekipą Telewizji Polskiej dotarliśmy ze zniczami na zapomniane cmentarze w Moczulance i Tajkurach. Gdy zapytałem Leona o ewentualne uporządkowanie tych miejsc obecny przy rozmowie śp. Anatol Sulik mruknął: „a daj tam spokój Jacuś, toż to Rówieńszczyzna”! Miejmy nadzieję, że nasz stary druh, wybaczy nam tę woltę i nową formułę projektu wykraczającą poza granice Wołynia, i że „Duch Polesia” nie będzie przewracać się w grobie gdy przekroczymy wschodnią granicę Województwa Wołyńskiego.
Poniżej przedstawiamy harmonogram zaplanowanych prac w ramach projektu Wołyń 2014. Redivivus.
Na terenie Zachodniej Ukrainy będziemy przebywać od 11 do 23 sierpnia br.
Lublin – Włodzimierz Woł. - Kowel (teren parafii pw. Św. Anny) 11 sierpnia
Turzysk - Kowel (cmentarz parafialny)                                 12 sierpnia
Kupiczów - (Kowel (cmentarz legionowy)                            13 sierpnia
Zasmyki                                                                                       14 sierpnia
Kowel - Równe - Rożyszcze - Krzemieniec                           15 sierpnia
Beresteczko                                                                                16 sierpnia
Krzemieniec (dzień wolny)                                                       17 sierpnia
Szumsk                                                                                         18 sierpnia
Wiśniowiec                                                                                 19 sierpnia
Krzemieniec - Zamłynie                                                           20 sierpnia
Ostrówki - Wola Ostrowiecka                                                  21 sierpnia
Luboml - Maciejów                                                                   22 sierpnia
Zamłynie - Lublin                                                                       23 sierpnia 
Wyruszamy 11 sierpnia o godz. 5 00 z placu przy Środowiskowym Hufcu Pracy (ul. Łabędzia 16). Wszystkim przyjezdnym oraz lubelskim śpiochom zapewniamy możliwość nocowania w hufcu w nocy z 10/11 sierpnia. Pierwszą naszą kwaterą na tegorocznym szlaku pamięci będzie Kowel (wszystkie nasze kwatery zaznaczono w programie wytłuszczonym drukiem), gdzie rozlokujemy się na terenie parafii kościoła pw. Św. Anny. Po drodze do Kowla (we Włodzimierzu Wołyńskim) dołączy do nas grupa młodzieży ukraińskiej. Kwaterując w Kowlu będziemy dzielić się na grupy by porządkować dwa cmentarze w ciągu dnia (tak jak zaznaczono w programie). Z Kowla, przez Równe i Rożyszcze (w tych miejscowościach zostawimy małe – 6 osobowe – grupy wolontariuszy, które będą porządkować tutejsze cmentarze do czasu naszego powrotu z Krzemieńca tj. w dniach 15-20 sierpnia) ruszymy dalej, do Krzemieńca. Po drodze (w Zdołbunowie) dołączą do nas polscy harcerze z Ukrainy. Ostatnim miejscem naszego postoju będzie Międzynarodowe Centrum Ekumenicznej Integracji w Zamłyniu. Stąd także będziemy robić wypady na okoliczne cmentarze, dzieląc się również na grupy robocze. 23 sierpnia wyruszymy w drogę powrotną do Lublina. Na miejscu powinniśmy być około godz. 15-ej.
Dla wszystkich zainteresowanych udziałem w projekcie: można jeszcze dołączyć do naszej grupy. Udział w akcji jest bezpłatny. Do przetrwania niezbędny jest paszport, menażka i śpiwór. Resztę zapewniają organizatorzy. Istnieje także możliwość dotarcia do nas lub wyjazdu w trakcie trwania obozu. Chętnych prosimy o kontakt z koordynatorem projektu:
Jacek Bury, tel. 508 323 498, mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.