Chyba każdy Polak, już od przedszkola, wie że:

Powiewa flaga gdy wiatr się zerwie,
A na tej fladze biel jest i czerwień.
Czerwień to miłość, biel serce czyste,
Piękne są nasze barwy ojczyste.

2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jako czas pamięci o symbolach narodowych i refleksji o naszych dziejach – ich źródle. Flaga wraz z godłem i hymnem stanowi najważniejsze – „konstytucyjne” – spośród oficjalnych symboli narodowych.
Ustanowiony jako święto państwowe w 2004 r. nawiązał do tradycji wielu krajów Europy i Ameryki, gdzie barwy narodowe są z czcią i duma powszechnie używane przez obywateli. Na szczęście w XXI wieku wśród Polaków coraz bardziej rozpowszechnia się zwyczaj używania flagi podczas najważniejszych świąt narodowych (3 Maja, 15 Sierpnia, 11 Listopada), ale i podczas wielu innych ważnych rocznic ogólnonarodowych np. 10 i 13 kwietnia (Tragedia Smoleńska i Zbrodnia Katyńska) czy 1 sierpnia (godzina „W”), jak i regionalnych. Polski Kościół rzymsko-katolicki powszechnie od stuleci używa barw narodowych podczas uroczystości i świąt religijnych. Coraz częściej biało-czerwona zdobi obejścia domostw, zwłaszcza na prowincji i to w różnych częściach kraju (co do niedawna zgodnie z „suchą” literą prawa było zabronione), a czasami i rodaków poza granicami RP.

Zachęcając do eksponowania barw narodowych – również przy okazji wydarzeń rodzinnych – należy przypomnieć podstawowe zasady wywieszania flagi narodowej:
- jeśli flaga jest w pionie wieszamy ją zawsze tak, aby biały kolor (pas) znajdował się po lewej stronie (patrzącego na flagę)
- w przypadku wywieszania z innymi flagami państwowymi bądź organizacji (powszechne jest z UE lub NATO) należy pamiętać, aby w przypadku nieparzystej ich liczby, np. 3, flaga narodowa znajdowała się w środku (jako najważniejsza), zaś przy ilości parzystej, np. 2, z lewej strony (patrzących na flagi).
Za flagę uważany jest również wariant z godłem pośrodku jej białego pasa, aczkolwiek jest on zastrzeżony dla placówek dyplomatycznych i floty morskiej oraz powietrznej (lotnisk). Naganny jest natomiast powszechny niestety w ostatnich latach zwyczaj wypisywania na niej różnych nazw miejscowości, czy co gorsza, różnego rodzaju haseł.

Barwy narodowe Polski stanowią kolory biały i czerwony (będące odwzorowaniem kolorystyki godła państwowego). Oczywiście zgodnie z zasadami heraldyki pas górny jest biały (od barw orła), zaś dolny czerwony (od tła herbowego). Rzecz jasna oba pasy mają równy rozmiar, zaś flaga w całości ma zachowywać proporcje 5:8. Do legend przechodzą już dyskusje o odcieniach tych barw (dokładnie określa je ustawa). Jeśli co do bieli nie ma aż tylu dyskusji to czerwień oscyluje od historycznego karmazynu (zalecany) po cynober. Niektórzy – zwłaszcza ze starszego pokolenia – wolą amarant (nawiązanie do tradycji ułańskiej). Najważniejsze jednak, aby flaga była schludna i czysta oraz wywieszana w poczesnym miejscu.

Co ciekawe, barwy Królewskie Rzeczpospolitej Obojga Narodów też były takie, ale w 3 pasach – górny i dolny stanowił czerwony, zaś środkowy biel. Po raz pierwszy oficjalnie biało-czerwone za barwy narodowe uznaje konstytucja 3 Maja (1791 r.) Był to niejako kompromis z barwami Konfederatów Barskich, którzy posługiwali się również granatowym kolorem. (Ciekawostka, dziś niektóre nasze reprezentacje narodowe np. siatkarzy jako 3 zapasowych koszulek używają właśnie w barwie granatowej (po zasadniczych białych i czerwonych).
2 maja w 1945 polscy żołnierze uczestniczący w zdobywaniu Berlina umieścili biało – czerwoną na Reichstagu oraz Siegessaute (Kolumnie Zwycięstwa).
W okresie PRL władze (gł. milicja i ORMO-wcy) pilnowali, aby nie pozostały na 3 maja flagi, obowiązkowo wywieszane na 1 maja.

2 maja jest również Dniem Polonii i Polaków za Granicą.

Jan Fedirko, FN

fot. Maciej Szymczak