Święto Straży Granicznej obchodzone jest 16 maja jako upamiętnienie rozpoczęcia służby nowo utworzonej formacji w 1991 r. Stąd w br. mamy uroczystość trzydziestolecia powstania SG. Formacja wykonuje różnorodne zadania związane z ochroną granicy państwowej i kontrolą ruchu granicznego w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw oraz wykroczeń. Funkcjonariusze SG uczestniczą w licznych misjach międzynarodowych gdzie profesjonalnie swymi umiejętnościami oraz doświadczeniem wspomagają ochronę granic zewnętrznych UE np. na Węgrzech (w związku z tzw. kryzysem migracyjnym).
Więcej nt. SG oraz historii (m.in. KOP) w rozwinięciu poniżej.
Tymczasem wszystkim Funkcjonariuszom Straży Granicznej, zwłaszcza z Nadbużańskiego Oddziału oraz tym z którymi współpracujemy od 2014 roku (zaangażowanym w realizacje projektu Fundacji Niepodległości „Rok Żołnierzy Tułaczy”) składamy najserdeczniejsze życzenia spokojnej służby oraz wszelkiej pomyślności w życiu osobistym. Szczególne podziękowania za profesjonalizm, życzliwość i stałą gotowość do współpracy kierujemy na ręce komendantów PSG ppłk. Mariusza Kulczyńskiego i mjr. Marcina Jóźwiaka (Dołhobyczów), ppłk. Jacka Kozaka (Lubycza Królewska), ppłk. Sławomira Gontarza (Dorohusk), mjr. Mariusza Papierza (Horodło) oraz P. Waldemara Bocheńskiego Prezesa Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych. Nie zapominamy również o emerytowanych komendantach NOSG gen. bryg. SG Jarosławie Frączyku oraz płk. Jacku Gartmanie, a także ppłk. Andrzeju Bieleckim.
Mamy nadzieję na dalszą współprace chociażby przyporządkowaniu i odnawianiu miejsc pamięci, nekropolii oraz poszukiwaniach i upamiętnieniach poległych w obranie Ojczyzny.

 za https://www.strazgraniczna.pl

Podstawową strukturę SG tworzą Oddziały (Nadbużański, Warmińsko-Mazurski, Podlaski, Bieszczadzki , Śląski, Nadodrzański, Morski, Nadwiślański, Karpacki) dyslokowane przy granicy. Poszczególne odcinki granicy RP nadzorują Placówki SG (PSG). Funkcjonariusze SG pełnią również służbę na lotniskach (międzynarodowych). W skład formacji wchodzą również Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej (w Koszalinie), Centrum Szkolenia Straży Granicznej (w Kętrzynie) oraz Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej (w Lubaniu).

Straż Graniczna jest oczywiście następczynią polskich formacji ochrony granicy. Tradycje ich kontynuuje również Stowarzyszenie Weteranów Polskich Formacji Granicznych. Szczególne miejsce w polskiej historii zajmuje Korpus Ochrony Pogranicza z okresu II Rzeczypospolitej, który zwłaszcza w okresie tzw. kampanii wrześniowej 1939 roku zapisał chlubne karty m.in. obrona ufortyfikowanego rejonu umocnionego Tynne – Batalion KOP Sarny, czy tzw. druga bitwa pod Szackiem. Do dziś Placówki SG kultywują tradycje historyczne np. w Lubyczy Królewskiej czy Dołhobyczowie (izby pamięci, tablice upamiętniające bohaterów WP), zaś jej funkcjonariusze społecznie angażują się w wiele inicjatyw edukacyjnych i kulturalnych o charakterze patriotycznym.

Dziś pamięć żołnierzom polskich formacji granicznych poległym w obranie ojczyzny oddajemy na tzw. kresach Wschodnich m.in. Sarny i Tynne (https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/20-dziaalno/2151-pamiec-obroncow-wschodnich-granic-uczczona-w-tynnem-i-sarnach-21-22-ix-2019; https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/9-dziaalno/aktualnoci/2009-79-rocznica-iv-rozbioru-rp-na-wschodzie; https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/multimedia/1528-reduta-w-tynnem-zdjecia; https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/multimedia/1086-poszukiwania-zolnierzy-kop-na-polesiu) w kraju zaś najczęściej pod Wytycznem – w miejscu bitwy KOP z agresorami  sowieckim i niemieckim z 30 IX – 1 X 1939 r.
https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/9-dziaalno/aktualnoci/1662-poszukiwania-pod-wytycznem; https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/multimedia/1000-obchody-w-wytycznie-galeria;
https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/multimedia/2141-zapal-lampke-bohaterom-wrzesnia-1939-2019).
Zainteresowanych zachęcamy do odwiedzenia portalu edukacyjnego IPN nt. Korpusu Ochrony Pogranicza: kop.ipn.gov.pl

Tekst i foto Jan Fedirko, FN, L-n, maj 2021